Wat als je kind negatief praat over zichzelf?

12/11/2015

Zegt jouw kind regelmatig: ‘ik ben dom’, ‘ik kan het niet’, ‘niemand wil met mij spelen’? Misschien heb je geprobeerd het te negeren of juist je kind te overtuigen dat het wél slim, leuk, aardig, mooi is. Wat als dit niet helpt? Lees hier wat je eraan kunt doen dat je kind negatief over zichzelf praat.

Hoe het zelfbeeld van je kind zich ontwikkelt

Je kind ontwikkelt een beeld van zichzelf op basis van hoe anderen reageren op hem. Dit zelfbeeld bestaat uit positieve en negatieve ideeën over zichzelf. Zoals je kind over zichzelf denkt, gedraagt het zich. Denkt je kind bijvoorbeeld ‘niemand vindt mij aardig’, dan zal het niet zo snel aan een ander kind vragen: ‘mag ik meedoen?’. En dit gedrag van je kind heeft ook weer gevolgen voor zijn zelfbeeld. In dit voorbeeld doet je kind namelijk geen positieve ervaringen op in het sociaal contact met andere kinderen. En wordt zijn negatieve beeld van zichzelf bevestigd.

Negatieve opmerkingen over zichzelf, kunnen voortkomen uit dat je kind meer negatief dan positief over zichzelf denkt. Lees hier meer over een negatief zelfbeeld bij kinderen.

Ertegenin gaan en negeren helpt niet

Misschien is je eerste neiging om je kind ervan te overtuigen dat hij wél slim, mooi, grappig, leuk, aardig is. Of je negeert het in de trant van: ‘wat aandacht krijgt, groeit’. Helpt dit voor je kind?

Waarschijnlijk niet. Want wat gebeurt er als jij het gevoel hebt dat je gefaald hebt en je vriendin zegt dat het juist zo goed ging? Voel je je dan begrepen? Nee, toch? En voor je kind is dat niet anders. Het voelt zich ongelukkig en wil daarin begrepen worden. Daarom maakt negeren het nog erger. Je zegt dan eigenlijk tegen je kind: ‘Je negatieve gedachten over jezelf mogen er niet zijn’.

Tips waarmee jij zo reageert dat het je kind verder helpt

Hoe kun je jouw kind serieus nemen zonder zijn negatieve opmerkingen over zichzelf te bevestigen? Bekijk de poster met tips of lees ze hieronder:

  • Luister steeds naar het gevoel onder de boodschap van je kind. Dit noem je actief luisteren. Je ontkent niet, overtuigt niet en laat je kind merken dat zijn gevoel en negatieve gedachten over zichzelf er mogen zijn. Zegt je kind bijvoorbeeld: ‘Ik ben dom, ik kan het niet’, dan zou je met actief luisteren kunnen zeggen: ‘Je voelt je moedeloos omdat het je niet in één keer lukt’.
  • Negatieve gedachten en gevoelens mogen er ook zijn. We zijn geneigd om de problemen van onze kinderen en lastige gevoelens weg te willen nemen en op te lossen. Terwijl je kind alleen maar begrip wil voor zijn gevoel. En dat gevoel is onderdeel van je kind. Als je dit niet erkent, voelt je kind dat hij een niet-leuk deel heeft dat er niet mag zijn.
  • Laat je kind merken dat je hem begrijpt. Voel met je kind mee. Als je kind zijn arm stoot, kun je het bijna zelf voelen. Gebruik dit inlevingsvermogen op andere momenten dat het lastiger is om je kind te begrijpen. Benoem het gevoel van je kind.
  • Toon interesse in je kind. Dit is zo basaal en toch ook lastig. Vertelt je kind iets, vraag daarop door, ook al heeft het niet jouw interesse. Bijvoorbeeld over het spel wat je kind speelt op de tablet, de voetbaltraining, het buiten spelen.
  • Laat zien hoe jij zelf met fouten omgaat. Heb je zelf ook een hoge lat, kun je fouten moeilijk accepteren? Je kind ziet dit en dan is het niet verwonderlijk dat hij hier ook moeite mee heeft. Benoem regelmatig wat je ervan hebt geleerd in situaties die niet gingen zoals je wilde.
  • Geef complimenten gericht op het proces en niet het resultaat. Alle rekensommen af hebben is niet het doel, maar iets leren van hoe je tot de oplossing bent gekomen. Dat kun je gebruiken voor de volgende keer. Heb dus oog voor de reis naar het resultaat. Lees hier meer.
  • Leg jouw ideeën over je kind eens onder een vergrootglas. Vaak heb je onbewust bepaalde verwachtingen van je kind wat het zou moeten kunnen of zijn. Bedenk steeds: reageer ik nu vanuit hoe ik vind dat mijn kind zou moeten zijn of reageer ik zo om hem te helpen zichzelf te worden?
  • Laat je kind zoveel mogelijk zelf doen. In het ontwikkelen van zelfvertrouwen heeft je kind positieve ervaringen nodig waarin het ervaart: ‘Ik kan het zelf!’. Hiervoor heeft je kind van jou de ruimte nodig om zelfstandig te worden. Lees hier meer.

Kinderen met een negatief zelfbeeld worden minder geaccepteerd door leeftijdsgenoten. Daarom is het belangrijk om je kind te helpen aan een positief zelfbeeld. Lees in dit blog meer of bekijk de tips in één oogopslag.

Lees meer
Hulp bij faalangst

Gun je jouw kind meer zelfvertrouwen? Dan is een training zelfvertrouwen kind 4-7 jaar of training zelfvertrouwen kind 8-12 jaar iets voor jouw kind.

Download de tips!
Tips voor als je kind negatief over zichzelf praat
Poster: Een positief zelfbeeld stimulerenPoster: Reageren op negatieve opmerkingen