Is jouw kind perfectionistisch en wil het graag dingen goed doen? Is het kritisch op zichzelf en wil het geen fouten maken? Perfectionisme kan ervoor zorgen dat je kind minder geniet en last heeft van stress en faalangst. Vind hier tips voor jouw perfectionistische kind.
Kenmerken perfectionisme kind
Als jouw kind perfectionistisch is, kun je dat als volgt herkennen:
- Je kind is niet snel tevreden.
- Je kind wil geen fouten maken.
- Je kind is kritisch op zichzelf, het moet altijd beter.
- Je kind geniet niet van wat goed is en kijkt naar wat er niet goed is.
- Je kind wil net zo goed presteren als anderen en vergelijkt zich met de besten.
- Je kind is teleurgesteld of van slag als het een ander resultaat heeft dan gehoopt.
- Je kind heeft last van stress omdat hij alles perfect mogelijk wil doen.
- Je kind ziet kritiek als persoonlijke aanval.
- Je kind is veel bezig met details in plaats van het grote geheel.
- Je kind denkt zwart-wit, als het niet perfect kan, dan niet.
Perfectionisme als kwaliteit
Perfectionisme helpt jouw kind om iets zo goed mogelijk te doen. Je kind weet wat het wil, is gedreven en ambitieus. Het is ijverig, gemotiveerd, een doorzetter en volhouder. Eigenschappen waarmee je ver kunt komen én die je ook in de weg kunnen zitten.
Wanneer belemmert perfectionisme mijn kind?
Elke kwaliteit heeft ook zo zijn valkuil als deze té aanwezig is. Als jouw kind te perfectionistisch is, kan dit zorgen voor:
- Een te hoge lat die niet te behalen is, waardoor faalangst ontstaat.
- Kritiek op zichzelf, wat kan leiden tot een negatief zelfbeeld.
- Stress om het gestelde resultaat te behalen.
- Moeite met het accepteren van teleurstellingen, niet flexibel zijn.
- Niet kunnen ontspannen, genieten, plezier maken.
Als je merkt dat jouw kind last heeft van stress of faalangst en moeite heeft om te genieten, kan het goed zijn je kind te helpen omgaan met zijn perfectionisme.
Tips voor als jouw kind perfectionistisch is
Hieronder vind je tips die je zelf kunt gebruiken om jouw kind te ondersteunen in zijn perfectionisme:
- Leg uit wat het verschil is tussen aardige woorden (zoals ‘Ik kan het’, ‘Ik heb mijn best gedaan’, ‘… ging best goed’) en kritische woorden (zoals ‘Dit moet beter’, ‘Dat was slecht’, ‘Wat dom van mij’) en hoe je je voelt. Met aardige woorden kun je jezelf aanmoedigen en krijg je een beter resultaat. Eigenwijsjes kunnen hierbij helpen.
- Maak je kind bewust van zijn kritische stem. Iedereen heeft een kritische stem (‘Je doet het niet goed’) die je zo nu en dan corrigeert om je scherp te houden. Ben je perfectionistisch, dan is je kritische stem oververtegenwoordigd. Aan je kind kun je uitleggen dat dit zijn strenge stem is en welke woorden helpen om tegengas te geven. Bijv. ‘Ik heb het goed gedaan, ik ben tevreden’.
- Leer je kind om zich te richten op ‘plusjes’: hoeveel had je goed, waar ben je tevreden over, wat is er al gelukt? Laat je kind altijd eerst iets noemen waar het blij mee is en dan is er eventueel ruimte voor de ‘minnetjes’, waar je kind niet blij mee is. Eventueel kun je elke dag afsluiten met drie + en één -.
- Laat je kind zichzelf complimenten geven: ‘Hoe vind je het van jezelf dat je …?’. De Trots-pot is een leuke manier om een positiever zelfbeeld te krijgen.
- Help je kind om tussenstappen te nemen in wat het wil bereiken. Leg uit dat je iets meestal niet in één keer kunt en dit wel in kleine stapjes kunt bereiken.
- Laat je kind zich vergelijken met zichzelf: ‘Hoe deed je dat voor de vakantie?’, ‘Hoeveel fouten had je de vorige keer en nu?’.
- Leg je kind uit dat er geen fouten bestaan, alleen resultaten. Als er een ander resultaat uitkwam dan je had gehoopt, is dat nog niet fout.
- Focus op het proces in plaats van het resultaat: aan een juist antwoord heb je weinig, als je niet weet hoe je tot dat antwoord komt.
- Geef complimenten over het proces, bijv. ‘Je bent er toch aan begonnen’, ‘Je dacht er goed over na’, ‘Je hebt verschillende kleuren gebruikt’.
- Doe activiteiten gericht op plezier maken. Toneelstukjes, bakken, dansen, buiten spelen, lezen. Verven en kleien zijn ook leuke activiteiten, omdat je kunt bijstellen wat je wilde maken.
Lees meer
Training zelfvertrouwen en positief zelfbeeld
Als jouw kind belemmert wordt door zijn perfectionisme om zich trots te voelen en plezier te maken, kun je het helpen om aardiger voor zichzelf te zijn en realistische eisen aan zichzelf te stellen. Dit kan met de training zelfvertrouwen kind 4-7 jaar en training zelfvertrouwen kind 8-12 jaar. Of met de individuele training Apetrots.
