Bang zijn voor honden, inbrekers, onweer, verlatingsangst. Angst is normaal en hoort bij het opgroeien. Het maakt je kind alert en beschermt het tegen gevaar. Welke angsten zijn normaal en wanneer is het raadzaam om hulp te zoeken? Je leest het in dit blog.
Normale angsten van baby tot schoolkind
Hieronder zie je welke angsten in de verschillende ontwikkelingsfasen voorkomen:
- Babytijd: angst voor harde geluiden, vallen, vreemden, onbekende voorwerpen, scheidingsangst. Pas vanaf zes maanden kun je goed angst zien bij baby’s.
- Peutertijd: angst voor donker, vuur, natuurverschijnselen, dieren, onvoorspelbare situaties, dingen die ze nog niet begrijpen (bijvoorbeeld bang zijn om weggespoeld te worden als de wc wordt doorgetrokken). De meeste specifieke angsten gaan na een paar maanden over.
- Kleutertijd: angst dat er iets met hun lichaam gebeurt (bijvoorbeeld bang zijn voor de kapper of dokter), straf en beoordeling (‘straks vinden papa en mama mij niet meer lief’), angsten door eigen fantasie (monsters, donker, fantasiedieren).
- Schooltijd: sociale angst (‘ze vinden me stom’), piekeren over dingen die je kind heeft gezien of gehoord, angst voor de dood, zorgen maken dat erge dingen gebeuren (brand, ongeluk, overlijden ouder).
Kinderen in de basisschoolleeftijd kunnen zich steeds meer voorstellen wat er allemaal kan gebeuren. En bij sommige kinderen resulteert dat in piekeren en zich zorgen maken. Bijvoorbeeld ’s avonds wakker liggen en bang zijn dat ouders uit elkaar gaan, omdat de ouders van een vriendje ook gaan scheiden.
Wanneer is je kind overmatig angstig?
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, zijn veel angsten normaal en horen ze bij de ontwikkeling van je kind. Maar wanneer neemt angst de overhand bij je kind en is het raadzaam om er iets aan te doen?
- Je kind blijft bang, terwijl er geen ‘gevaar’ meer is en angst niet nodig is. Je kind heeft last van zijn angst.
- Je kind gaat situaties uit de weg vanwege zijn angst.
- Je kind zit niet lekker in zijn vel, heeft vaak buikpijn of andere lichamelijke klachten.
Je kunt proberen om je kind eerst zelf te helpen met zijn angst, bijvoorbeeld met de tips hieronder. Als je merkt dat de angst niet verdwijnt of je kind niet lekker in zijn vel zit, is het goed om hulp te zoeken.
Tips om jouw kind te leren omgaan met zijn angsten
Hieronder vind je tips die jou en je kind kunnen helpen met zijn angst:
- Wees begripvol en benoem de emoties van je kind. Dit helpt je kind om zichzelf beter te begrijpen, zijn gevoelens te herkennen en sneller rustig te worden.
- Pas op met ‘Het valt wel mee’ of ‘Zo erg is het toch helemaal niet?’. Voor je kind is het namelijk wel erg en hij is echt bang. Je kind leert dan dat hij zich aanstelt en niet bang moet zijn. Ontkennen helpt niet om van zijn angst af te komen.
- Bied veiligheid door fysiek contact. Je kunt je kind even op schoot nemen, een arm om hem heen te slaan of even zijn arm aanraken. Dit helpt je kind om verbinding met zijn lichaam te krijgen en zich veilig te voelen.
- Laat je kind een paar keer diep in- en uitademen.
- Praat over angstige gebeurtenissen. Om een angstige gebeurtenis te verwerken, heeft je kind het nodig om erover te praten. Zodat angstige gedachten gerustgesteld kunnen worden met de feiten hoe het daadwerkelijk gebeurde. Ook als het er zelf niet over begint. Help je kind het verhaal van de gebeurtenis te vertellen. Je kunt je kind op weg helpen door te vertellen wat de situatie was en te vragen ‘Hoe ging het verder?’.
- Vraag: ‘Wat is het ergste wat kan gebeuren?’. Praat hierover door wat de gevolgen zouden zijn en hoe je kind daar dan mee om zou kunnen gaan. Zo ontdekt je kind dat je in iedere situatie een oplossing hebt.
- Laat je kind (in bed) naar een fijne plek gaan in zijn gedachten. Hoe ziet het er daar uit? Wie zijn er allemaal? Wat voor weer is het? Je kind kan denken aan een fijne herinnering, vakantie, uitstapje wat eraan komt.
- Zet niet door bij paniek. Natuurlijk is het goed dat je kind leert omgaan met zijn angsten. Maar als hij in paniek is, helpt het niet om door te zetten, dan kan het een traumatische ervaring worden. Zorg ervoor dat je kind zich veilig voelt.
Lees meer
Training voor jouw kind?
Merk je dat je kind wat hulp nodig heeft om zich sterker te voelen en makkelijker om te kunnen gaan met zijn angst? Dan kan de weerbaarheidstraining kind 4-7 jaar of weerbaarheidstraining kind 8-12 jaar jouw kind helpen.
