Grenzen stellen: welke regels helpen mijn kind?

19/02/2019

Dat regels je kind houvast geven, weet je ondertussen. Wat je misschien ook hebt ervaren, is dat het best lastig is om je kind zich aan jouw regels te laten houden en consequent te zijn. En moet je echt altijd consequent zijn? In dit blog lees je hoe je op positieve wijze regels kunt stellen en hanteren.

Waarom regels jouw kind helpen

Ben jij niet zo van de regels en laat je je kind meer vrij? Dan kan het goed zijn om te weten waarom het stellen van regels toch nuttig is:

  • Je kind weet waar het aan toe is en dit geeft hem een gevoel van veiligheid.
  • Je kind weet wat van hem wordt verwacht en wat het van jou als ouder kan verwachten.
  • Je kind leert verantwoordelijk te zijn voor zijn eigen gedrag.
  • Je kind ontwikkelt zijn geweten en kan zich handhaven in sociale situaties.

En met regels help je jezelf ook. Het is duidelijk wat jullie aan elkaar hebben, waardoor je niet over alles in discussie hoeft te gaan en je energie overhoudt voor leuke momenten.
Overigens wil je kind zich best aan regels houden, als hij het doel hiervan snapt.

Vanaf welke leeftijd kan mijn kind zich aan regels houden?

Om zich aan regels te kunnen houden, moet je kind dingen kunnen begrijpen, zoals wat het gevolg is van wat je doet. Onder de twee jaar is dit nog te moeilijk. Je kind hoort wel dat het iets niet mag (en kan heel bewust toch doen wat jij verbiedt) en snapt nog niet welk gevolg dit heeft.

Vanaf ongeveer twee jaar leert je kind dat het een positieve of negatieve reactie kan krijgen op zijn gedrag. Hij ontdekt dat het een persoontje is met een eigen wil en leert dat wat hij doet een bepaald effect heeft. Je kunt vanaf nu beginnen met een aantal duidelijke regels – maximaal drie – die terugkomen in verschillende situaties. Zoals ‘aaien’ (niet slaan) als je thuis speelt, op een verjaardag bent of naar de speeltuin gaat.

Welke regels helpen mijn kind?

Misschien vraag je je af wat normale regels zijn die in elk gezin gelden. Regels zijn persoonlijk en hangen af van jouw kind en jullie gezinssituatie. Voor dingen die al vanzelf gaan, hoef je geen regels op te stellen.

Als je zinvolle regels wilt stellen, kun je deze laten voortkomen uit je plichten als ouder, opgelegd vanuit de overheid: veiligheid (bijv. ‘Je vertelt waar je buiten gaat spelen, zodat we je kunnen vinden als er iets gebeurt’), scholing (bijv. ‘Je maakt je huiswerk, zodat je later een baan vindt’) en gezondheid (bijv. ‘Je gaat om 20.00 uur naar bed, zodat je genoeg slaapt’). Regels zijn natuurlijk afhankelijk van de leeftijd van je kind.

Tips voor het stellen van grenzen en regels

Hieronder vind je een aantal tips die je kunt gebruiken voor het opstellen van regels en het op een positieve manier handhaven hiervan:

  • Schrijf voor jezelf op welke regels jij belangrijk vindt in huis. Bedenk bij elke regel wat het doel hiervan is: is het sociaal gewenst, is het voor jou of help je jouw kind ermee?
  • Hanteer maximaal vijf regels. Meer wordt onoverzichtelijk en waarschijnlijk komt alles toch op deze vijf regels neer. Als je kind de hele dag hoort wat niet mag, wordt zijn hoofd zo vol dat hij niet meer kan luisteren. Veel regels maakt je kind onzeker, hij krijgt dan de boodschap dat hij het niet goed doet.
  • Stel regels die redelijk zijn en waarvan het doel duidelijk is. Dan is je kind sneller bereid zich eraan te houden. Leg dit uit, bijv. ‘Als je om 20 uur naar bed gaat, krijg je genoeg slaap en ben je fit voor de volgende dag’.
  • Formuleer je regels positief. Het is makkelijker om iets wel te doen dan iets niet te doen, bijv. ‘Loop weg als je boos bent’ (in plaats van slaan) of ‘Stop je handen in je zakken’ (in plaats van niet aanraken).
  • Gebruik korte zinnen als je kind jong is. Jonge kinderen horen alleen het eerste stukje van een zin en vooral dat waar de nadruk op ligt. Daarom heeft het juist een versterkend effect als je zegt wat je kind niet moet doen.
  • Laat je kind meedenken met de regels. Dit kan vanaf ongeveer zes jaar. Als je kind inspraak heeft, zal het gemotiveerder zijn om zich aan de regels te houden. Je kunt vragen: ‘Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat het gezellig is in huis?’.
  • Help je kind inzicht te krijgen in moreel gedrag. Je kunt je kind hierbij helpen door regelmatig je kind vragen te stellen: ‘Wat vind jij dat … zou moeten doen? Moet ze het uitlenen terwijl ze het niet wil of nee zeggen?’ en ‘Wat zou jij doen in deze situatie?’. Zo leert je kind keuzes maken en verantwoordelijkheid nemen voor zijn gedrag.
  • Verander de regels als ze niet meer passend zijn. Regels stel je op basis van jouw kind, zijn leeftijd en jullie gezinssituatie. Als de regels niet meer passend zijn, verander je ze naar regels die wel passend zijn.
  • Altijd consequent zijn? Je kunt niet altijd consequent zijn, hoe graag je ook wilt. Wellicht helpt het om hierin te weten wat het verschil is tussen een regel (hier moet je je aan houden, bijv. verkeersregels) en een afspraak (in overleg stem je met elkaar af). Over afspraken kun je onderhandelen en heeft je kind inspraak, de regels zijn zoals je die hebt opgesteld.

Lees meer
Inspiratie en tips voor jouw kind?

Vind jij het af en toe best lastig waar je goed aan doet met je kind? Ben je op zoek naar inspiratie en tips? Boek dan een oudersessie, dit kan ook telefonisch of via Skype. Of bekijk hier de trainingen als je op zoek bent naar een training voor jouw kind.

Mijn kind is gesloten en vertelt weinig uit zichzelfMijn kind schaamt zich snel