Wil jouw kind altijd de beste zijn? Is het competitief en vergelijkt het zichzelf met anderen? Kan het slecht tegen zijn verlies en tegen kritiek? Hier vind je 8 tips om je kind te helpen zijn zelfvertrouwen uit zichzelf te halen in plaats van zijn prestaties.
Mijn kind wil overal de beste in zijn
Als jouw kind graag de beste wil zijn, zie je dit vast regelmatig bij je kind:
- Je kind heeft een hoge lat voor zichzelf.
- Je kind vergelijkt zich vaak met anderen.
- Je kind maakt opmerkingen over zijn prestaties: ‘Ik was als eerste klaar’, ‘Ik kan dat beter’, ‘Ik ren het hardste’.
- Je kind kan niet tegen kritiek.
- Als je kind iets minder goed kan, geeft hij op.
- Je kind vraagt niet snel om hulp en wil het zelf kunnen.
- Je kind kan niet tegen zijn verlies.
- Je kind wil niet oefenen en het in één keer kunnen.
- Je kind zegt tegen andere kinderen dat hij de snelste is of dat de ander slechter is dan hij.
- Je kind kan moeilijk teleurstellingen accepteren.
Waar komt het vandaan om de beste te willen zijn?
Een omgeving waar de nadruk ligt op presteren (thuis, door familie, op school) of waar kinderen onderling vaak worden vergeleken, werkt mee aan de beste willen zijn. Het kan dat jij het maken van fouten stimuleert en de nadruk niet op presteren legt, maar jouw kind toch een hoge lat heeft. Dat kan komen door zijn karakter: ambitieus, sterke eigen wil, kritisch op zichzelf. Of je kind heeft een lage eigenwaarde en ontleent zijn zelfvertrouwen aan zijn prestaties.
Zelfvertrouwen uit wat je doet (prestaties) of wie je bent (eigenschappen)?
Als je kind graag de beste wil zijn, is het resultaatgericht. Het risico bestaat dat je kind zijn eigenwaarde ontleent aan zijn prestaties. Op momenten dat je kind – in zijn ogen – minder presteert, kan het zichzelf niet goed genoeg vinden en afwijzen. En negatieve gedachten hebben over zichzelf, zoals: ‘Anderen zijn toch beter’, ‘Ik ben dom’, ‘Zie je wel, ik kan het niet’.
Kritische stem: ‘Je moet beter’
Iedereen heeft een kritische stem in zich die zegt: ‘Je hebt het niet goed gedaan’, ‘Doe beter je best’, ‘Wat stom van je’. Om jezelf te verbeteren en je te beschermen voor risico’s en arrogantie. Bij de één is deze stem sterker dan de andere. Als jouw kind kritisch op zichzelf is en een hoge lat heeft, kan het helpen om zijn aardige stem wat meer te gaan laten spreken. En aardige dingen tegen zichzelf te zeggen, zoals: ‘Je doet het goed’, ‘Je mag fouten maken’, ‘Je kunt het’.
10 Tips voor als jouw kind altijd de beste wil zijn
Hieronder vind je tips om jouw kind te helpen een gezond zelfvertrouwen op te bouwen en ontspannen om te gaan met competitie:
- Leer je kind zich te vergelijken met zichzelf. Bijvoorbeeld: ‘De vorige keer had je vijf fouten en nu drie’ of ‘Voor de vakantie las je AVI 3 en nu AVI 4’.
- Maak je kind bewust van zijn eigenschappen. Je eigenschappen gaan over je karakter en persoonlijkheid en niet over je resultaten. Als je kind zijn eigenwaarde ontleent aan zijn prestaties (extern), kan het leren focussen op zijn eigenschappen (intern). Bijvoorbeeld dat je kind aardig, behulpzaam, een doorzetter, sportief is. Dat is blijvend en hangt niet af van je prestaties. Je kunt samen een poster of collage maken over wie je kind is.
- Geef procesgerichte complimenten. Die gaan over de inzet van je kind in plaats van het resultaat. Bijvoorbeeld: ‘Ik zie dat je erg je best hebt gedaan’, of ‘Ook al vond je het moeilijk, je bent toch eraan begonnen’.
- Leer je kind ook om anderen een compliment te geven. Naast winnen, gaan wedstrijden en spelletjes ook om plezier en gezelligheid. Je richten op de ander en een compliment geven, kunnen daarbij helpen.
- Geef je kind grip op zijn kritische stem. Vertel dat iedereen zo’n ‘kritische stem’ heeft en hoe die je helpt om extra je best te doen. Soms is het goed om meer naar je ‘aardige stem’ te luisteren: ‘Je doet het goed’, ‘Het geeft niet als je een fout maakt’. Welke zin kan je kind tegen zichzelf zeggen als aardige zin die hem helpt zich goed te voelen?
- Speel spelletjes waarin plezier centraal staat. Wil jouw kind altijd winnen en kan het moeilijk tegen zijn verlies? Doe een potje zonder punten of speel spelletjes zoals: Twister, Jenga (bouw dan samen de hoogste toren), Rara wat ben ik.
- Scouting of toneel kan leerzaam zijn omdat dit niet gericht is op winnen en juist op samen bezig zijn.
- Stimuleer een positief zelfbeeld. Dat je kind leert dat het leuk is zoals het is. Tips positief zelfbeeld kind.
Lees meer
Training zelfvertrouwen en positief zelfbeeld
Kan jouw kind wel wat extra zelfvertrouwen gebruiken? Laat je kind meedoen met de training zelfvertrouwen kind 4-7 jaar of training zelfvertrouwen kind 8-12 jaar. Of de individuele training Trots als een Pauw.
Stuur een bericht of bel 085-4017182 voor meer informatie.
