In een vriendschap leert je kind meer over zichzelf en ontwikkelt het vaardigheden om op een sociale manier met anderen om te gaan. Een voorproefje op het volwassen leven. Maar wat doe je als je kind weinig aansluiting vindt bij leeftijdsgenoten? En vooral alleen speelt of optrekt met jongere kinderen? Lees in dit blog hoe vriendschappen ontstaan, de oorzaken waardoor je kind weinig aansluiting vindt en tips om jouw kind te helpen om meer vrienden te krijgen.
Wat betekent vriendschap voor kinderen?
In diverse onderzoeken* is aan kinderen in de basisschoolleeftijd gevraagd wat een vriendschap voor hen inhoudt. Steeds komt het woord ‘betrouwbaarheid’ naar voren als belangrijkste voorwaarde voor een vriendschap. Doen wat je hebt beloofd, elkaar helpen, geheimen niet doorvertellen, persoonlijke informatie delen.
Hoe vriendschappen ontstaan
Natuurlijk verschilt de inhoud van een vriendschap per leeftijd. Echte vriendschappen ontstaan vanaf 7 jaar. Daarvoor worden kinderen vriendjes omdat ze hetzelfde leuk vinden. Allebei brandweerman spelen bijvoorbeeld. Tussen de 8 en 10 jaar is een vriendschap gebaseerd op samen hetzelfde doen en delen. Jongens en meisjes gaan meer apart spelen. Tussen de 10 en 12 jaar ontwikkelen vriendschappen zich tot een dieper niveau: je hebt elkaar nodig en steunt elkaar. Meisjes doen dit door te kletsen en jongens door samen activiteiten te ondernemen.
Hoe komt het dat je kind weinig aansluiting vindt?
Dit kan te maken hebben met verschillende oorzaken:
- Je kind weet niet goed hoe het op een handige manier contact kan maken met leeftijdsgenoten. Het durft niet te vragen of het mee mag doen.
- Je kind zit op een ander niveau dan leeftijdsgenoten. Het kan bijvoorbeeld slimmer zijn qua denken en al een paar stappen verder zijn. Of juist minder ver zijn in de sociaal-emotionele ontwikkeling, waardoor het naar jongere kinderen toetrekt.
- Je kind vindt het moeilijk om op gelijkwaardig niveau te spelen en te delen. Daarom kan het over jongere kinderen de leiding nemen en zich zo groot voelen.
- Je kind valt buiten de groep. Dit kan komen doordat het anders is dan andere kinderen, minder weerbaar is of er een onveilig klimaat is in de klas.
Soms kan je kind er niet veel aan doen, bijvoorbeeld als er sprake is van een kleine klas met weinig kinderen om uit te kiezen.
Tips waarmee jouw kind meer aansluiting vindt
Graag wil je dat je kind meer contact krijgt met leeftijdsgenoten. Lees hier een aantal tips die je daarbij kunnen helpen:
- Praat met je kind over zijn vriendschappen. Wie is zijn beste vriend, is het tevreden met de vrienden die het heeft, zou het er wel meer willen hebben, met wie zou het wel vrienden willen zijn, hoe pakt je kind het nu aan om vrienden te krijgen?
- Laat je kind zijn naam zetten in het midden van een A4 en alle klasgenoten om hem heen schrijven. Laat hem lijntjes zetten naar kinderen waar het wel mee zou willen spelen en kruisjes naar kinderen die hem niet leuk lijken. Vraag hierop door: ‘Hoe heb je ontdekt dat … niet leuk is?’ en ‘Wat doet … wat jij niet leuk vindt?’. Zo ontdekt je kind met wie hij wel en niet wil spelen. Dat maakt het al makkelijker om op iemand af te stappen.
- Bespreek: hoe doe je dat, vrienden maken? Bijvoorbeeld: vragen om te spelen, meedoen met een spel, iets laten zien aan een ander kind. Bedenk samen ideeën en schrijf deze allemaal op, net zolang tot er geen ideeën meer komen. Laat je kind één idee uitkiezen om van de week te proberen en oefen dit samen.
- Start met je kind een ‘geheime missie’: alleen jij en je kind weten ervan en het houdt in dat je kind een onderzoek gaat doen als detective. Laat je kind onderzoeken hoe andere kinderen ervoor zorgen dat ze mogen meedoen, vrienden maken, samenspelen.
- Vertel samen met je kind aan de leerkracht dat je kind het op school moeilijk vindt om vrienden te krijgen. Je kind moet zich wel op zijn gemak voelen bij de leerkracht. Bedenk met zijn drieën hoe de leerkracht jouw kind hierbij kan helpen.
- Laat je kind elke week iemand bij jullie thuis uitnodigen om mee te spelen. Zo kun je kijken hoe het samenspelen gaat en kun je jouw kind hierin begeleiden.
- Een sport- of hobbyclub kan helpen om meer contact te krijgen met leeftijdsgenoten, als dit bijvoorbeeld op school minder vanzelf gaat. In deze andere setting kan je kind goede ervaringen opdoen die hem ook op school helpen.
*Ploeg, J.D. van der (2011). De sociale ontwikkeling van het schoolkind. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Pag. 104
Lees meer
Jouw kind sociaal vaardiger?
Wil je jouw kind graag helpen om sociaal vaardiger te worden en meer aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten? Laat je kind een sova-training kind 4-7 jaar of sova-training kind 8-12 jaar doen.
